در دنیا دانشگاه‌ها به سمت دانشگاه‌های نسل سوم که هدف آنها تربیت کارآفرین است، حرکت می‌کنند. نسل اول تنها اهداف آموزشی را دنبال می‌کرد. در نسل دوم پژوهش نیز به آن اضافه شد و در حال حاضر دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و موسسات علمی در صدد تربیت کارآفرین هستند. یکی از راهکارها در این عرصه مراکز رشد هستند. در مراکز رشد، بستر‌های آموزشی، کارگاهی، آزمایشگاهی و حمایتی برای صاحبان ایده فراهم می‌شود تا به شکوفایی و تولید برسند. مرکز رشد پژوهشگاه پلیمر با بیش از 17 سال سابقه در این زمینه و پرداختن به زمینه‌ی تخصصی در حوزه‌ی پلیمر همواره از سرآمدان این امر در کشور بوده است.
به گزارش ستاد خبری ایران پلاست، دکتر حامد عزیزی، عضو هیات علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران است. 18 سال از فعالیت وی در پژوهشگاه می‌گذرد و سه سال است که ریاست مرکز رشد پژوهشگاه را برعهده گرفته است. به بهانه بخش ویژه حمایتی نمایشگاه ایران پلاست سیزدهم بر روی شرکت های دانش بنیان با دکتر عزیزی گفت و گو کردیم:
در دنیا دانشگاه‌ها به سمت دانشگاه‌های نسل سوم که هدف آنها تربیت کارآفرین است، حرکت می‌کنند. نسل اول تنها اهداف آموزشی را دنبال می‌کرد. در نسل دوم پژوهش نیز به آن اضافه شد و در حال حاضر دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و موسسات علمی در صدد تربیت کارآفرین هستند. یکی از راهکارها در این عرصه مراکز رشد هستند. در مراکز رشد، بستر‌های آموزشی، کارگاهی، آزمایشگاهی و حمایتی برای صاحبان ایده فراهم می‌شود تا به شکوفایی و تولید برسند. مرکز رشد پژوهشگاه پلیمر با بیش از 17 سال سابقه در این زمینه و پرداختن به زمینه‌ی تخصصی در حوزه‌ی پلیمر همواره از سرآمدان این امر در کشور بوده است. با توجه به پذیرش دانشجو در پژوهشگاه در مقطع ارشد و دکتری از این افراد حمایت‌هایی در جهت ثبت شرکت و کار‌افرینی صورت می‌گیرد. در واقع مراکز رشد برای تجاری سازی پژوهش‌های دانشجویان پیش بینی شده اند. ضمن این که شرکت‌های تحت حمایت مرکز رشد می‌توانند از تمامی امکانات پژوهشگاه با قیمت کمتر برخوردار شوند. بسیار‌ی از این شرکت‌ها پس از شکوفایی از مرکز خارج می‌شوند.
تاکنون چه تعداد ایده در این مرکز به محصول تبدیل شده اند؟
از بدو تاسیس این مرکز 250 شرکت شکل گرفته اند که 200 شرکت تا کنون مستقل شده اند. از لحاظ آمار فروش و در‌آمد، جمع فروش آن ها 45 میلیارد تومان بوده است. البته سطح کاری این شرکت‌ها با یکدیگر متفاوت است. از نمونه‌های موفق و پروژه های آنان می توان به توليد پلی پروپيلن عامل دار (گرفت شده) جهت بهبود خواص چقرمگی پلی پروپيلن بازيافتی در شرکت رخشان پليمر صنعت، بازيافت فيلم ها و ورقه‌هاي چندلايهPE/Al در شرکت ايده‌هاي سبز نگار، بررسی و طراحی فرمول‌هاي ساخت چوب پلاستيك جهت کاربري هاي مختلف و توسعه و افزايش 3 کاربري آن توسط شرکت پايش نوين پليمر، توليد کامپاندها و مستربچ‌هاي تاخيرانداز شعله در رايان بسپار صنعت، توليد آميزه هايPVC با استفاده از افزودني‌هاي پايه زيستی و غيرفتالاتی در کنار به کارگيري ترکيبات نانو جهت اصلاح خواص مکانيکی محصول توسط پليمر پژوهان دانش مدار و توليد پلاستی سايزر بهداشتی براي PVC در پاک شيمی صفه سپاهان اشاره کرد که از سرآمدان بوده اند.
نمایشگاه ایران پلاست امسال رویکردی حمایتی برای شرکت های دانش بنیان داشته است. هدف چیست؟
ایران پلاست همواره برای پژوهشگاه پلیمر و مرکز رشد از اهمیت بالایی برخوردار بوده است چرا که فضایی برای مطرح شدن شرکت‌ها و محصولات آنان است. تنها نمایشگاهی است که به طور دایم در آن حضور داشته‌ایم. امسال با توجه به جلسات برگزار شده با روابط عمومی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مدیر نمایشگاه، توجه ویژه‌ای به امور دانش بنیان شده است. البته ما هم در پژوهشگاه شورایی را تشکیل داده‌ایم که سیاست هدفمند حضور در نمایشگاه را دنبال می کند. با توجه به محصول محور بودن ایران پلاست 10 مورد از دستاورد‌هایی را که آماده‌ی ورود به بازار هستند ارایه خواهیم کرد تا سرمایه گذارانی برای آن ها پیدا کنیم. البته تدارک برگزاری آموزش هایی را هم در غرفه دیده‌ایم تا هم بازدید‌کنندگان با پژوهشگاه و هم با مباحث علمی صنعت پلاستیک بیشتر آشنا شوند. هدف ما از این کار کاهش فاصله‌ی بین مراکز علمی و صنعت کشور است.
نمایشگاه های تخصصی چه نقشی در توسعه‌ی فناوری می‌توانند داشته باشند؟
معتقدم که تخصصی بودن نمایشگاه و حضور بازدید کنندگان متخصص امری حائز اهمیت است که به هر دو گروه برای ارایه‌ی محصولات تخصصی و برنامه‌های هدفمند‌تر کمک خواهد کرد و این امری ارزشمند است.
ما فعالیت‌ها و اهداف بین المللی هم داریم. بخشی از پروژه‌های شرکت های مرکز رشد مربوط به بازار‌های صادراتی است. امکان دارد حتی در داخل بازاری برای ایده ها و محصولات آنها وجود نداشته باشد. انجمن بین المللی پارک‌ها و مراکز رشد، شرکت‌ها را به مشارکت در نمایشگاه‌های بین المللی برای یافتن بازار‌های صادراتی، تشویق می‌کند. ار نتایج آن این است که سال گذشته قراردادی با یک شرکت بسته بندی ترکیه‌ای برای تهیه‌ی یک سری کامپاند‌های خاص منعقد کردیم.
شرکت های دانش بنیان در زمان تحریم های اقتصادی چگونه به کمک صنایع کشور می آیند؟
در مقطعی شاهد رشد قارچ گونه‌ی دانش بنیان‌ها بودیم. البته در حال حاضر تغییر رویکردی ایجاد شده که اجازه‌ی استفاده از این نام را به هر شرکتی نمی‌دهد. بر اساس تعریف یک شرکت دانش بنیان باید به تولید یک محصول با ارزش افزوده‌ی بالا بپردازد که به راحتی قابل تولید و کپی کردن نیست. تحریم‌ها برای این شرکت‌ها فرصتی است تا با تحقیقات گسترده به تولید محصولات خاص و وارداتی بپردازند.
مشکل اصلی در صنعت، ناقص بودن زنجیره‌های تولید است که باید در جهت تکمیل آن اقدام شود این امر در زمان تحریم بیشتر نمایان می شود.
به طور مشخص در ایران پلاست چه برنامه هایی دارید و چه اهدافی را دنبال می کنید؟
ما به دنبال بازار فروش هستیم تا تحقیقات خود را تجاری سازی کنیم. فعالیت‌هایی که به ما محول می شود دو دسته است: یکی رفع مشکلات صنایع که به واسطه‌ی شناخته شدن توانمندی‌های ما در زمینه‌ی نیروی انسانی و تجهیزات میسر می‌شود. دیگری مشارکت در پروژه‌ها و جذب سرمایه‌گذار برای آنها. امیدواریم از فرصت نمایشگاه ایران پلاست بتوانیم به خوبی برای تحقق این امور استفاده کنیم.
آیا آماری از میزان اشتغال ایجاد شده توسط مراکز رشد دارید؟
450 نفر در شرکت‌های تحت نظارت ما به صورت مستقیم مشغول فعالیت‌اند که آمار غیر مستقیم آن بسیار بیشتر است. در این شرکت‌ها از سه نفر تا سی نفر مشغول کار هستند. عملکرد مرکز ما عملکردی قابل قبول است در کنار همه‌ی این‌ها ما یک بانک اطلاعات پلیمر داریم که متقاضیان کار در آن ثبت نام می‌کنند و به شرکت‌های مرکز رشد معرفی می‌شوند. مطلب دیگر که باید به آن اشاره کنم دو زیرمجموعه‌ی ما هستند که در ادامه معرفی کوتاهی از آنها خواهم داشت.
مرکز اول مرکز کارآفرینی است که در واقع یک مرحله از مرکز رشد عقب‌تر است. ایده‌ها در این مرکز خام‌تر هستند. برای هر گروه از حاضرین در این مرکز یک سرپرست از اساتید صنعتی انتخاب می‌شود و گروه مذکور 9 ماه تحت آموزش قرار می‌گیرند تا بتوانند ایده‌ی خود را ارزیابی و شروع آن به صورت صنعتی را بررسی کنند. این مراحل قبل از ورود به مرکز رشد اتفاق می‌افتد. حضور در مرکز رشد نیز شامل دو مرحله است یکی پیش رشد (که خیلی نیاز به ثبت شرکت ندارد و حدود 6 ماه زمان می‌برد و ایده تکامل می‌یابد) و مرحله‌ی بعد که مرحله‌ی رشد نام دارد (در این مرحله ثبت شرکت و تولید محصول صنعتی اتفاق می افتد و در نهایت راهی بازار می شود). در مرکز کارآفرینی ده هسته‌ی کارآفرینی وجود دارد و افراد زیادی در آن مشغول به کار هستند.
مرکز دوم، مرکز نوآوری است. در این بخش ما هدفمند‌تر از مرکز رشد عمل می‌کنیم به نحوی که در حوزه‌های خاصی به جذب نیرو می‌پردازیم. این بخش مراکز شتاب دهنده‌ای دارد که در آن بخش خصوصی علاقه و حمایت خود را از ایده‌هایی که در زمینه‌ی فعالیت‌شان است اعلام کرده‌اند. در حال حاضر در حوزه‌ی لوازم خانگی با گروه صنعتی انتخاب و لوازم خانگی پارس، در حوزه‌ی لاستیک با شرکت بارز و با ستاد فناوری نانو و یک شرکت خصوصی دیگر در حوزه نانو فناوری مراکز شتاب دهنده‌ای را تاسیس کرده ایم.
